Các loại máy ép bùn
Trên thị trường hiện nay có nhiều loại máy ép bùn với các nguyên lý hoạt động khác nhau, đi kèm theo đó là các đặc điểm khác biệt về giá thành, chi phí vận hành, tiêu hao năng lượng và chủng loại bùn thải xử lý khác nhau.
Các loại máy ép bùn trên thế giới
Mục đích của quá trình tách nước khỏi bùn là thông qua quá trình phân chia khối bùn lỏng thành các phần lỏng và rắn riêng rẽ nhằm làm giảm thiểu tối đa chất thải và nâng cao hiệu suất xử lý từng loại chất thải riêng rẽ. Có nhiều công nghệ tách nước như nén ép, ly tâm, sử dụng màng địa kỹ thuật, tương ứng theo đó là các loại máy ép bùn với tên riêng khác nhau.
Dòng máy nén, ép bùn: các đại diện chính là máy ép bùn khung bản (Filter Press), máy ép bùn băng tải (Belt Press), máy ép bùn trục vít (Screw Press). Dòng máy ly tâm: máy ép bùn ly tâm (Decanter Centrifuge).
Máy ép bùn khung bản (Filter Press):
Máy ép bùn khung bản có 4 bộ phận chính: 1. Khung bản (frame), 2. Tấm lọc (Filter Plate), 3. Ống phân phối (Manifold), 4. Vải lọc.
Quá trình vận hành: Bùn được bơm vào trong khung lọc. Quá trình bơm được thực hiện đồng đều trong một chu trình làm việc. Quá trình tách nước bắt đầu bằng việc hình thành lớp lọc trên bề mặt vải lọc. Lúc đầu, một số hạt vật chất có thể lọt qua vải lọc, nhưng theo thời gian, các vật chất bị giữ lại trên bề mặt vải lọc hình thành một lớp. Lớp này giữ lại các hạt và dần hình thành bánh lọc. Khi áp suất tăng lên, tốc độ lọc tăng theo và lớp bánh lọc lớn dần cho đến khi lấp đầy buồng lọc. Lúc này dịch lọc còn dư được thoát ra qua ống phân phối.
Máy ép bùn băng tải (Belt Press)
Máy ép bùn băng tải thường có 4 vùng làm việc chính: vùng điều chỉnh, vùng thoát nước trọng lực, vùng nén tuyến tính áp suất thấp, vùng nén con lăn áp suất cao.
Quá trình vận hành: Tại vùng điều chỉnh, bùn được tạo bông hoặc keo tụ tùy theo đặc điểm của nguồn thải, sau đó được đổ đầy vào vùng trọng lực. Vùng trọng lực là một băng tải phẳng hoặc hơi nghiêng, tại đây nước được thoát ra qua màng lọc nhờ trọng lực nước. Kích thước vùng trọng lực sẽ được chọn tùy theo tỉ lệ chất rắn trong bùn. Vùng nén ép thường gồm 2 băng tải, một trên và một dưới để nén ép khối cấp liệu. Sau đó khối cấp liệu đi qua các con lăn với áp lực nén tăng dần cho đến khi rời khỏi máy ép dưới dạng các tấm mỏng.
Máy ép bùn trục vít (Belt Press)
Máy ép bùn trục vít gồm có một máy bơm phân phối, một trục vít, các tấm/đĩa ép, vải lọc.
Quá trình vận hành: Bùn được bơm vào vùng cô đặc của trục vít. Tại vùng này, khoảng cách giữa các bước rãnh xoắn lớn. Hiệu ứng nén được thực hiện dựa trên việc thu nhỏ dần khoảng cách giữa các rãnh xoắn. Ở vùng tách nước, khoảng cách giữa các rãnh xoắn rất hẹp. Kết quả của việc thu nhỏ khoảng cách rãnh xoắn là tăng dần sức ép lên khối vật chất khiến chúng bị nén lại và nước thoát ra ngoài.
Trong số các loại máy ép bùn phổ biến hiện nay, máy ép bùn trục vít thường được chọn nhờ tiết kiệm diện tích, vận hành liên tục, cấu tạo đơn giản và tiêu tốn ít năng lượng.
Máy ép bùn ly tâm (Decanter Centrifuge):
Nguyên lý hoạt động: Máy ép bùn ly tâm hoạt động dựa trên sự phân tách vật chất thông qua độ nổi. Các vật chất đậm đặc hơn sẽ chìm xuống dưới, trong khi các vật chất loãng hơn sẽ nổi lên trên. Sử dụng một trống xoay tốc độ cao, máy ly tâm tạo ra một lực ly tâm lên khối bùn lỏng tương đương từ 1000-4000 lần trọng lực. Điều này khiến cho tốc độ lắng của vật chất diễn ra rất nhanh trong vài giây. Hình thức tách nước này cho kết quả nhanh và dễ kiếm soát, cũng như hiệu quả với mọi loại bùn.
Các loại máy ép bùn tại Việt Nam
Hiện nay, trên thị trường Việt Nam, để đáp ứng nhu cầu của các hoạt động sản xuất, hầu hết các loại máy ép bùn tách nước trên thế giới đều đã được nhập khẩu. Tuy nhiên, giá thành cao và chế độ bảo hành phức tạp là một trong các trở ngại lớn đối với các doanh nghiệp trong nước khi chọn các loại máy ép bùn nhập khẩu.
Bên cạnh dòng máy nhập khẩu, hiện một số doanh nghiệp trong nước đã mạnh dạn đầu tư sản xuất các dòng máy ép bùn “made in Việt Nam”. Tuy còn hạn chế về chủng loại, mẫu mã, nhưng các loại máy do Việt Nam sản xuất có sức cạnh tranh rất cao do giá thành phù hợp, chế độ bảo hành tốt.
Có thể kể đến một vài doanh nghiệp sản xuất hoặc lắp ráp như Đại Đồng, Thiên Long với sản phẩm chính là máy ép bùn khung bản, băng tải. Bên cạnh đó, có những doanh nghiệp chế tạo máy với các chi tiết 100% sản xuất trong nước (trừ động cơ) như CÔNG TY TNHH SVNCORP với sản phẩm chủ lực là máy ép bùn trục vít.
Có thể nói, với chủng loại máy móc đa dạng về nguồn gốc, với nhiều nguyên lý làm việc khác nhau và dải công suất rộng, các loại máy ép bùn đã góp phần đáng kể trong việc xử lý nước thải ở nước ta. Tuy nhiên, nhu cầu xử lý nước thải sẽ ngày một tăng, với mức yêu cầu chất lượng ngày càng cao hơn sẽ buộc các công ty và doanh nghiệp phải nỗ lực hơn nữa để đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng máy móc và giảm giá thành sản phẩm.
